Betonarme yapıların kolon ve perdelerinde kullanılan,donatıların birbirine kenetlenerek birlikte çalışmasını sağlayan S şeklindekietriyelere çiroz denir. Bazı bölgelerde es demiri ve kapı kilidi olarak daadlandırılmaktadır. Çiroz, deprem kuvvetine karşı koyabildiği için oldukçaönemlidir.

Çiroz Ne İşe Yarar?

Çirozun birçok görevi vardır. Bunlardan en önemlilerinigelin maddeler halinde inceleyelim:

Depremden dolayı meydana gelen yatay kuvvetlere karşı koyar.

Düşey donatıları birbirine kenetleyerek beton dökümü vedeprem sırasında bunların yer değiştirmesini engeller.

Düşey donatıların birlikte çalışmasını sağlar. Bu sayededonatıların arasındaki mesafeyi korur.

Kesme kuvvetine karşı direnç gösterir.

Etriyelerle birlikte yanal kuvvetleri karşılar.

Etriyelerin arasındaki açıklığı azaltır. Böylece etriyelerdemeydana gelebilecek burkulmanın önüne geçilmiş olunur.

Beton dökümü sırasında ve sonrasında betonda şişme meydanagelmesini engeller.

Çiroz demiri ne işe yarar sorusuna bu şekilde cevapverebiliriz.

Çiroz ve Etriye Arasındaki Fark Nedir?

Etriyelerin ve çirozların görevlerine bakıldığında bunlarınbirbirine çok benzer olduğu görülür. İkisi de düşey donatıları sarar, ikisi debu donatıların birlikte hareket etmesini sağlar. Fakat aralarında belli başlıfarklılıklar vardır.

Çiroz bir etriye çeşididir. Etriyeler çirozların göreviniyapabilirken çirozlar etriyelerin çoğu görevini yerine getiremez.

Çirozlar tek bir yönde çalışır. Etriyeler ise hem x hem de yyönünde yani çift yönde çalışır.

Çirozlar deprem kuvvetini ve yatay kuvvetleri karşılar.Etriyeler ise kesme kuvvetinin yanında burulma momentine de karşı koyar.

Etriyeler düşey donatıları boydan boya sararken çirozlarbelirli donatıları birbirine kenetler.

Çiroz ve etriye arasındaki farklar genel olarak buşekildedir.

Çiroz DemiriNasıl Bağlanır?

Çiroz nedir yazıma, çiroz demiri bağlanırken dikkat edilmesigerekenlerden bahsederek devam etmek istiyorum.

Çiroz demiri bağlanmadan önce deprem yönetmeliğindeki ilgilikısmın okunması gerekir. Yönetmelikte yazanlara uygun olarak bağlama işlemigerçekleştirilmelidir.

Yönetmelikte çiroz demirinin ucunun 90 dereceye kadarbükümüne izin verilmesine rağmen güvenli olması açısından 135 derece bükülmesidaha iyi olacaktır. Bu sayede kenetlenme tam olarak gerçekleşir.

Kritik perde yüksekliğinde metrekare başına 10 adet çirozkullanılır.

Kritik perde yüksekliğinin dışında metrekare başına 4 adetçiroz kullanılır.

Çirozlar donatıyı içerden değil dıştan sarmalıdır.

Seyrek şekilde atılmamalıdır. Eğer olması gerekenden azsayıda çiroz kullanılırsa deprem anında tehlike yaşanabilir.

Özel bir çiroz türü olan deprem çirozlarının ağırlığı veçapı etriyelerle aynı olmalıdır.

Çirozlar, etriyeleri ve boyuna donatıları her iki ucundansaracak şekilde bağlanmalıdır.

Çirozlar bağlanırken bağlama teli mutlaka kullanılmalıdır.Bu sayede beton dökülürken oluşan basıncın etkisiyle donatı ve çiroz arasındakikenetlenme bozulmayacaktır.

Yapının inşa edildiği bölge deprem bölgesiyse depremyönetmeliğinde yer alan maddelere göre kolon ve perdelerde özel deprem çirozukullanılmalıdır.